.jpg)
شیعه معتقد است:مسئله بسیار مهم رهبرى دینى و دنیایى مردم پس از ارتحال پیامبر"ص" مهمل و بدون تكلیفِ مشخص رها نشده است بلكه رسول اكرم"ص" از اولین روز دعوت خویش "یوم الدار" تا پایان عمر، این مسئله مهم را بیان كرد و امیرالمؤمنین على"ع" را به خلافت بلافصل بعد از خویش معرفى نمود و حدیث غدیر یكى از بسیار روایاتى است كه بر این امر دلالت دارد.
نظر دیگران درباره غدیر
مذاهب دیگر اسلامى در مقابل این سخن شیعه، استدلالاتى آورده اند و معتقد شده اند كه این روایت نمى تواند دلیل خلافت بلافصل امیرالمؤمنین على"ع" باشد. ما اكنون نظرات آنان را در ده قسمت بررسى مى كنیم.
1ـ اولین شرط استدلال به یك روایت، صحت سندى آن روایت است؛ به عبارت دیگر تنها روایتى را مى توان در این بحث، به عنوان دلیل اقامه كرد كه قبلاً صدور آن از پیامبر اكرم"ص" ثابت شده باشد، بخصوص بنا به نظریه شیعه كه مدعى است در مسائل اعتقادى نظیر امامت، خبر واحد كافى نیست و دلیل باید متواتر باشد. از این روى برخى از دانشمندان عامه خبر غدیر را براى استدلال شایسته ندیده اند، چنانكه قاضى عضدالدین ایجى در مواقف گفته است:
ما صحت این روایت را انكار مى كنیم و ادعاى ضرورت داشتن "متواتر بودن" آن سخنى گزافه و بدون دلیل است. چگونه این روایت متواتر است در حالى كه اكثر اصحاب حدیث آن را نقل نكرده اند؟ [ شرح المواقف، جرجانى، مصر، مطبعة السعادة ـ قم، منشورات رضى، ج8، ص361. ]
ابن حجر هیتمى نیز مى گوید:
فرقه هاى شیعه اتفاق نظر دارند كه آنچه به عنوان دلیل بر امامت آورده مى شود باید متواتر باشد، در حالى كه متواتر نبودن این روایت معلوم است؛ چرا كه اختلاف درباره صحت این حدیث قبلاً گذشت، بلكه آنانكه در صحت این حدیث اشكال كرده اند برخى از پیشوایان علم حدیث همانند ابوداود سجستانى و ابوحاتم رازى و غیر ایشان هستند.پس این، خبر واحدى است كه در صحت آن نیز اختلاف است. [ الصواعق المحرقة، ابن حجر هیتمى، بیروت، دارالكتب العلمیة، 1405هـ،ص64. ]
نظیر این سخن را ابن حزم و تفتازانى نیز بیان كرده اند. [ الفصل فى الملل والاهواد والنحل، ابن حزم، ج4، ص224. ]
پاسخ
این اشكال در نظر هر فرد آگاه به تاریخ و روایت، سخنى از سر تعصب و پیشداورى است، وگرنه انكار حدیث غدیر همانند انكار حسیات توسط سوفسطائیان و یا چون انكار واقعه جنگ بدر و احد و سایر قضایاى مسلّم صدر اسلام است.
ما براى پرهیز از اطاله كلام تنها به فهرستى از اصول و مصادر این روایت بسنده مى كنیم و آن را كه سر تحقیق بیشترى است به سه كتاب مفصّل: الغدیر علامه امینى، عبقات الانوار علامه میرحامد حسین، واحقاق الحق و ملحقاته شهید قاضى نوراللّه شوشترى ارجاع مى دهیم.
در كتاب احقاق الحق فهرستى از چهارده نفر از علماى عامه "از جمله: سیوطى، جزرى، جلال الدین نیشابورى، تركمانى ذهبى"نقل مى شود كه همگى به تواتر حدیث غدیر اعتراف نموده اند. [ احقاق الحق، ج2، ص423. ]
ابن حزم در منهاج السنة نیز چنین گفته است. [ الغدیر فى الكتاب والسنّة والأدب، علامه امینى، بیروت، دارالكتاب العربى، 1387هـ، ج1، ص320. ]
علامه امینى در الغدیر عبارت چهل و سه نفر از اعاظم علماى اهل سنت را "از جمله: ثعلبى، واحدى، فخر رازى، سیوطى، قاضى شوكانى" نقل مى كند كه به صحت سند و طرق حدیث غدیر تصریح نموده اند [ همان، ج1، ص294. ] و نیز اسامى و عبارات سى نفر از مفسّران بزرگ اهل سنت را "از جمله: ترمذى، طحاوى، حاكم نیشابورى، قرطبى، ابن حجر عسقلانى، ابن كثیر، تركمانى"مى نگارد كه همگى آنان در ذیل آیه شریفه: یاایها الرسول بلّغ ما انزل الیك وان لم تفعل"مائده،67" به نزول این آیه در ارتباط با حدیث غدیر تصریح نموده اند. [ همان، ص 222. ]
در كتاب احقاق الحق نیز حدیث غدیر از پنجاه مصدر معتبر عامه "از جمله: سنن المصطفى، مسند احمد، خصائص نسائى، عقدالفرید، حلیة الاولیاء" نقل مى شود. [ احقاق الحق، ج2، ص426. ]
اكنون نظر برخى از اعاظم اهل سنت درباره حدیث غدیر را به نقل از علامه امینى مى آوریم:
ضیاء الدین مقبلى مى گوید: اگر حدیث غدیر قطعى نیست پس هیچ چیز قطعى در دین وجود ندارد.
غزالى گفته است: جمهور مسلمین اجماع دارند بر متن حدیث غدیر.
بدخشى مى گوید: حدیث غدیر، حدیث صحیحى است كه كسى درباره صحت آن اشكال نمى كند مگر متعصب انكارگر كه به سخن او اعتنایى نمى شود.
منبع: کتابخانه سایت تبیان
حدیث ,كه ,مى ,غدیر ,اند ,ابن ,حدیث غدیر ,این روایت ,از جمله ,مى گوید ,نقل مى ,غدیر تصریح نموده
درباره این سایت