در این بخش نكاتى را پیرامون اثبات حدیث غدیر بیان مى نماییم:
1 . غدیر از دیدگاه قرآن
درباره واقعه غدیر و اهمیّت این روز، آیاتى از قرآن نازل شده است. پیش از خطبه غدیر این آیه نازل شد:
(یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ);1
اى پیامبر! آن چه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده است، (به مردم) ابلاغ كن; و اگر چنین نكنى، رسالت خدا را انجام نداده اى.
آن گاه كه پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله خطبه را به پایان رساند، این آیه كریمه فرو فرستاده شد:
(اَلْیَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دینَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْكُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَكُمُ الاْسْلامَ دیناً);2
امروز دین شما را به حدّ كمال رسانده و نعمت را بر شما تمام كردم و آیین اسلام را برایتان برگزیدم.
هنگامى كه خطبه غدیر پایان یافت و مسأله بیعت با امیرمومنان على علیه السلام به طور جدّى مطرح شد، عربى درخواست عذاب نمود و این آیه درباره او نازل شد:
(سَأَلَ سائِلٌ بِعَذاب واقِع);3
درخواست كننده اى تقاضاى وقوع عذابى نمود.
خلاصه شأن نزول این آیه مباركه چنین است:
پس از آن كه واقعه غدیر پایان یافت، شخصى به نام حارث بن نُعمان فهرى» نزد رسول خدا صلى اللّه علیه وآله آمد و با حالى آشفته به حضرتش چنین خطاب كرد: ما را به نماز گزاردن امر نمودى امتثال كردیم. دستور به پرداخت زكات فرمودى اطاعت كردیم و. و اكنون بازوى پسر عمویت را گرفته و او را به عنوان ولىّ و سرپرست بر ما نصب نمودى! آیا این دستور از پیش خود توست یا از خدا؟
پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله در پاسخ فرمود:
والّذی لا إله إلاّ هو، هذا من اللّه;
به خدایى كه جز او معبودى نیست سوگند! این فرمانى از جانب خداوند است.
حارث پشت كرد و به طرف مركب خود حركت كرد و مى گفت: خدایا! اگر آن چه محمّد مى گوید حق است، بارانى از سنگ هاى آسمانى بر ما ببار و یا عذاب دردناكى بر ما فرو فرست!
هنوز به مركبش نرسیده بود كه خداوند سنگى فرو فرستاد كه بر فرقش خورد و از دامنش بیرون گشت. در این هنگام خداوند این آیه را نازل فرمود:
(سَأَلَ سائِلٌ بِعَذاب واقِع * لِلْكافِرینَ لَیْسَ لَهُ دافِعٌ);4
درخواست كننده اى تقاضاى وقوع عذابى كرد. این عذاب براى كافران است و هیچ كس نمى تواند آن را دفع كند.5
این آیه و آیاتى دیگر، درباره واقعه غدیر خمّ است و هر یك از این آیه ها بحث مستقلّ و جداگانه اى را مى طلبد كه به فرصتى بیش از این نیازمند است; از این رو پژوهندگان را به منابع مربوط به این آیات ارجاع مى دهیم.
1 . سوره مائده: آیه 67.
2 . سوره مائده: آیه 3.
3 . سوره معارج: آیه 1.
4 . سوره معارج: آیات 1 و 2.
5 . تفسیر ثعلبى: 10 / 35، شواهد التنزیل: 2 / 381.
درباره این سایت