در این بخش نكاتى را پیرامون اثبات حدیث غدیر بیان مى نماییم:
3 . راویان حدیث غدیر از تابعین
نكته دیگر این كه تعداد راویان حدیث غدیر از تابعین، چند برابر صحابه است. البتّه این امرى روشن است; زیرا افراد بسیارى از تابعین این حدیث شریف را از یك صحابى شنیده اند و این حدیث را براى تعداد زیادى از شاگردان خود نقل كرده اند. از این رو شمار علماى اهل تسنّن در قرون متمادى كه در زمره راویان حدیث غدیر به شمار مى آیند به صدها نفر مى رسد.
4 . اسناد حدیث غدیر
حدیث غدیر با سندهاى بسیارى نقل شده و فراتر از حدّ تواتر است. از این رو سندهاى این حدیث قابل شمارش نیست. سه شاهد بر این مطلب مى توان ارائه كرد:
نخست. كتاب هایى كه درباره سندهاى حدیث غدیر تألیف شده به حدّى زیاد است كه اگر بخواهیم به نام آن ها اشاره كرده و نگارندگان آن ها را ـ از علماى بزرگ گذشته ـ معرفى كنیم، سخن به درازا مى كشد و در این نوشتار نمى گنجد.
دوم. عدّه اى از نگارندگان بزرگ اهل تسنّن، با جمع آورى احادیث متواتر، كتاب هایى در این زمینه تألیف كرده اند كه حدیث غدیر» نیز در بسیارى از آن تألیفات، به عنوان حدیثى متواتر ذكر شده است. براى نمونه به ذكر چند مورد اكتفا مى شود:
1 . جلال الدین عبدالرحمان سیوطى كه یكى از بزرگ ترین علماى اهل تسنن در قرن نهم و دهم و داراى تألیفات بسیارى است، چند كتاب جداگانه در احادیث متواتر تألیف نموده و حدیث غدیر» را در آن ها آورده است.1
2 . مرتضى زبیدى، نویسنده كتاب تاج العروس كه از معتبرترین كتاب هاى لغوى است، یكى از تألیفاتش را به احادیث متواتر اختصاص داده و حدیث غدیر» را در آن ذكر كرده است.2
3 . كتّانى نیز كتابى را در احادیث متواتره نگاشته و حدیث غدیر» را در آن آورده است.3
4 . شیخ على متقى هندى، نگارنده كتاب كنز العمّال، كتاب ویژه اى در احادیث متواتر نگاشته و حدیث غدیر» را در آن آورده است.
5 . ملاّ على قارى هروى نیز كتابى در خصوص احادیث متواتر تألیف نموده است و حدیث غدیر» را در آن ذكر كرده است.
بنا بر این، حدیث غدیر» در كتاب هایى كه به احادیث متواتر اختصاص دارد موجود است.
سوم. عدّه زیادى از محدّثان و حافظان بزرگ اهل تسنن به تواتر حدیث غدیر تصریح نموده اند كه براى نمونه به ذكر نام سه نفر از آنان اكتفا مى شود:
1 . شمس الدین ذهبى، با تعصّب شدیدى كه به عقاید اهل تسنّن دارد مى گوید: حدیث غدیر متواتر است و من یقین دارم كه رسول خدا صلى اللّه علیه وآله این سخن را فرموده است.4
2 . ابن كثیر دمشقى نیز در كتاب البدایة و النّهایه به تواتر حدیث غدیر» اعتراف مى كند.5
3 . حافظ كبیر شمس الدین جَزَرى نیز در كتاب اَسنى المطالب فى مناقب علىّ بن ابى طالب علیهما السلام، به تواتر حدیث غدیر» اعتراف مى نماید.6
البته ما در این جا فقط به چهار نكته اساسى اشاره كردیم كه هر كدام از آن ها به تألیف جداگانه اى نیاز دارد و از حوصله این نوشتار بیرون است.
1 . ر.ك: نظم المتناثر من الحدیث المتواتر: 195، النصائح الكافیه: 92، نفحات الأزهار: 8 / 319.
2 . ر.ك: ملحقات احقاق الحق: 23 / 10.
3 . نظم المتناثر من الحدیث المتواتر: 194 حدیث 232.
4 . سیر اعلام النبلاء: 8 / 335.
5 . البدایة والنهایه: 5 / 213.
6 . أسنى المطالب فى مناقب على بن ابى طالب علیهما السلام: 3 و 4.
حدیث ,كه ,غدیر ,حدیث ,غدیر» ,متواتر ,حدیث غدیر» ,حدیث غدیر ,را در ,و حدیث ,غدیر» را ,حدیث غدیر» اعتراف ,تواتر حدیث غدیر» ,احادیث متواتر اختصاص ,متواتر تألیف نموده
درباره این سایت